FIFA-2010: Xakamlarning 10 ta
jiddiy xatosi
FIFA-2010:
Xakamlarning 10 ta jiddiy xatosi
Futbol bo'yicha jahon
chempionatining guruh o'yinlari yakuniga yetib, endilikda o'yinda
mag'lub jamoa bemalol jomadonlarini yig'ib ketaverishi mumkin bo'lgan
palla boshlandi. Ammo chempionatning o'tgan davriga nazar tashlasak,
ijobiy jihatlar bilan birga qator nuqsonlarga ham dilimizni xira qilishi
tayin. Bunday ko'ngilsizliklarning asosiylaridan biri – hakamlarning
ko'plab xatoga yo'l qo'yishidir. O'zbekistonlik hakamga nisbatan jiddiy
e'tirozlar bo'lmasa-da, boshqa «xushtak ustalari» ham bunday natija
bilan maqtana olmaydilar. Di-jey Pilligrimning qo'shig'idagi «Millionlar
o'yini»ni tomosha qilish uchun uning boshqa qo'shig'idagi «Ko'k choy»ni
ichib asablarni tinchlantirishga to'g'ri kelmoqda. Eh, attang!
10. Xarri Kyuellning qizil kartochkasi
Gana
– Avstraliya o'yini endi qizg'in tus ola boshlagandi. «Sokkeruz» tez
golni urib, «qora yulduzlar»ni to'xtatishga shay turishgandi.
Kutilmaganda Jon Mensa kuchli zarb berdi va uning yo'lini Xarri Kyuell
to'sdi. To'p yelkaga tegdi, ataylab qo'l bilan o'ynashga hojat ham
bo'lmadi. Ammo Roberto Rozetti shu kuni, «albatta, qizil kartochka
ko'rsataman», deb maydonga tushganmi, deyman, ogohlantiruvchi sariq
kartochkani izlab o'tirishni o'ziga ep bilmadi va darhol penalti
belgilab, qizil kartochkani ko'rsatib qo'ya qoldi. Kyuell ancha
vaqtgacha o'ziga kelolmay, maydonni tark etishni bilmay yurdi. Biroq
tanish maqolni biroz o'zgartirib aytadigan bo'lsak: chiqarilgan qizil
kartochka – otilgan o'q bo'ldi-qoldi. Keyinchalik bu kartochka uchun
aybni Lyuk Uilkshir o'ziga oldi.
9. Kakaning o'yindan
chetlashtirilishi
Kot-d’Ivuarga qarshi g'olibona o'yinda Kaka
so'nggi daqiqalarda bir emas, naqd ikkita sariq kartochka olishga
ulgurdi. Ikkinchisi Kader Keyt bilan biroz teginib ketgani uchun
ko'rsatildi. «Galatasaray» forvardini avvaliga Luis Fabiano turtib
yubordi, keyin esa Kakaning tirsagiga turtilib ketsa bo'ladimiq! Abdul
Kader o'ylab o'tirmay, o'roq tekkan o't singari shartta chimga dumaladi.
Stefan Lannua ham bunday «ajoyib aktyorlik mahoratini» yuqori baholadi
va sariq kartochkasiga qo'l cho'zdi.
8. Slovaklar va JAR hakamlari
Slovaklarning
turnirdagi birinchi o'yinlarini ko'rgan odam bir yarim hafta
o'tar-o'tmas Italiya terma jamoasini dog'da qoldirishiga hech qachon
ishonmasdi. Vladimir Vayssning jamoasi tuturuqsiz o'yin ko'rsatib,
so'nggi daqiqalarda Yangi Zelandiya ustidan g'oliblikni qo'ldan boy
berdi. Slovakiyaliklarning yagona to'pi Robert Vittek tomonidan
ofsayddan kiritildi. JAR hakamlari golni bekor qilish mumkinligini
bilishmagan bo'lsa kerak.
7. Xaynse goli va
Samuelning quchog'i
Gabriel Xaynsening goli Argentina terma
jamoasiga ilk g'alabani keltirdi. Biroq ikki kundan keyin FIFA hakamlar
qo'mitasi qat'iy hukm chiqarishdi: Xaynsening goli hisoblanmasligi lozim
edi. Nemis hakami Volfgang Shtark argentinalik Valter Samuelning
nigeriyalik Chinedu Obasiga nisbatan qo'pol o'ynaganini ko'rmay
qolganmish. «Inter» himoyachisi o'z raqibini juda qattiq ehtiros bilan
quchoqlab olgan ekan. To'g'ri, bu argentinaliklarning g'alabasini bekor
qilolmadi. Nigeriyaliklarga esa faqat Samuelning quchog'i qoldi, xolos.
6. Luis Fabianoning «ko'rinmas» qo'li
Diyego
Maradonani eslaganda uning ajoyib o'yini bilan birga «ilohiy» qo'lini
ham eslamay hech iloji yo'q. X'ozirgi o'yinchilar futbol
«shahzodasining» o'yiniga tenglashish o'rniga ko'proq qoidaga zid
bo'lgan qo'l bilan o'yinidan «nusxa ko'chirishga» harakat qilishyapti.
Fransuz hujumchisi Anri bir necha bor shunday nomaqbulchilikda
kuzatilgandi. Jahon chempionatida esa hatto to'p bilan birga
tug'iladigan braziliyaliklar ham «ilohiy» qo'lni kanda qilishmayapti.
Luis Fabiano Kot-d’Ivuarning darvozasiga ikkinchi golni urayotganida
bemalol qo'li bilan ikki marta to'pni to'g'rilab olishga muvaffaq
bo'ldi. Xakam esa ko'rib ulgurmadi, shekilli, hujumchining o'zidan
so'rab qo'ya qoldi. Kim ham aybini bo'yniga olardi, deydigan odam
maydonda topilmadi. Luisning qilig'ini tushunmaganlar esa Fabianoga
«ikkinchi Anri» deb laqab ham qo'yishdi.
5. Italiyaning penaltisi
Yangi
Zelandiya terma jamoasi omad kulib boqish u yoqda tursin, naqd xoxolab
kulib qornini ushlab qolganda ham onda-sonda jahon chempionatining final
qismiga chiqishga muvaffaq bo'ladi. Bu yerda esa uni qat'iy hakamlar
kutib olishadi. Xuddi Karlos Batresga o'xshagan. Daniele de Rossi jarima
maydonida to'pga cho'zilganida Tommi Smit uning futbolkasini biroz
tortib qoldi. Daniele esa xuddi poyezd tortib qolganidek ag'darilib
tushdi. Ushbu penalti bo'lmaganda, ehtimol, Yangi Zelandiya g'olib ham
bo'larmidiq! Aslida esa «buyuk» nichyaga qoniqishga majbur bo'lishdi.
4. Tim Keyxillning qo'li
Avstraliyaga
qarshi o'yinda Serbiya terma jamoasining taqdiri hal qilinishi kerak
edi. Biroq «sokkeruz» kutilmaganda jamuljam bo'lib, ikkinchi taymda ikki
marta Vladimir Stoykovichni «xafa» qilishdi. Gollardan birini Tim
Keyxill kiritdi. O'yin so'nggida esa o'z jarima maydonida qo'li bilan
o'ynadi. O'yindan keyin ushbu holat ko'plab bahslarga sabab bo'ldi.
3. Valon Bexramining
chetlashtirilishi
«Vestxem» xavbeki maydonda yarim soatgina
o'ynay oldi. O'yin paytida Arturo Vidal yarimhimoyachining tirsagidan
chunonam qo'rqib ketdiki, hech ikkilanmay chimga gursillab tushdi. X
akam Xalil Al-Gamdi uning
aktyorligiga qoyil qoldi va qizil kartochkasini chiqardi. Kartochka
Bexramiga ko'rsatilgach, Valon ancha paytgacha referining qarorini
tushunmay yurdi.
2. Yoann Gurkyuffga
ko'rsatilgan qizil kartochka
So'nggi turda fransuzlar pley-offda
kurashni davom ettirish uchun umid qilishlari mumkin edi. Buning uchun
«atigi» JAR terma jamoasi ustidan g'alaba qozonish kerak edi, xolos.
«Bafana Bafana» birinchi bo'lib gol urishdi. Ko'p o'tmay, fransuz
o'yinchisi Yoann Gurkyuff o'yindan chetlashtirildi. «Bordo»
yarimhimoyachisi yuqoridagi to'p uchun kurashda tirsagi bilan Makbet
Sibayyaga tegib ketdi. Darhol Yoann peshonasi tagida qizil kartochka
paydo bo'ldi, Sibayya esa olti joyidan tikilganini aytib, jahon
chempionati haqida shunday achinarli xotira qolishini «kuyladi».
1.
AQShning bekor qilingan gollari
Moris Edu AQSh terma jamoasiga
tarixiy g'alabani keltirishiga bir bahya qoldi. Bunga raqiblar emas,
hakamlar qarshilik qilishdi. Sloveniyaga qarshi o'yinda 0:2 hisobi bilan
mag'lub bo'layotgan amerikalilar hisobni tenglashtirishga muvaffaq
bo'lishdi. Eduning goli g'alaba keltirishi kerak edi, lekin hakam
g'alati sabablarga ko'ra uni bekor qildi. O'yin qoidasi qayerda
buzilganini Koman Kulibalining o'zi ham bilmasa kerak, biroq o'yin
tugaganida tabloda ikkita ikkilar yonib turardi, xolos.
Taqdir
amerikaliklarga qarshi «hazilini» Jazoir terma jamoasiga qarshi o'yinda
ham davom ettirdi. 20 daqiqada Klint Dempsi hisobni ochdi, lekin yon
hakam tirnoqdan qidirib, ofsaydni topib oldi. Frank de Blekere sherigiga
ishondi va golni bekor qildi.
Jahon chempionati hali
tugagani yo'q. Yuqorida esa biz guruh o'yinlari haqida so'z yuritdik.
Navbatdagi o'yinlarda mag'lub bo'lgan jamoa Janubiy Afrika bilan
xayrlashishga majbur bo'ladi. Shunday ekan, har bir xatoning qadri bir
necha barobar ortadi. Umid qilamizki, yuqoridagi ro'yxatni pley-off
o'yinlaridan keyin davom ettirishga hojat bo'lmaydi.
