 O‘zbek
qizlari deganimizda ko‘z oldimizga kamalak jilosiday atlas ko‘ylakli,
sochlari majnuntolni eslatuvchi mayda kokil qilib o‘rilgan, boshqa
millat qizlaridan ajralib turuvchi betakror va go‘zal tabassumli qizlar
gavdalanadi. Biroq bugungi kunga kelib, ular haqidagi fikrimiz yuqorida
tasvirlab o‘tganimizday emasligi barchamizga ma’lum. Shu o‘rinda esa
xaqli bir savol tug‘iladi. Nega o‘zbek qizlari haqidagi tasavvurlar
o‘zgarib bormoqda?
Bu savolga javob izlash har birimizning shaxsiy
dunyoqarashimizga bog‘liq. Afsuski men, bugungi o‘zbek qizlarining,
tengdoshlarimning kiyinish madaniyati haqida ijobiy fikr bildira
olmayman. Chunki bugun ko‘cha-ko‘yda o‘zbek qizlarini boshqa millat
qizlaridan deyarli farqlab bo‘lmaydi. Nazarimda, ular Yevropa modasining
«asiralariga» aylanib qolishmoqda. Belidan pastda turadigan tor
shimlar, qorni ochiq koftalar, kalta yubkalar, bularning bari o‘zbek
qizlarining o‘zligini yo‘qotishga zamin yaratib bermoqda. Axir,
aytishadi-ku, agar biror bir millatni yo‘q qilmoqchi bo‘lsang, eng
avvalo uning madaniyatini yo‘q qil, chunki madaniyatini yo‘qotgan millat
o‘z-o‘zidan yo‘qolib boraveradi, deb.
Madaniyatimizning ajralmas
bo‘lagi esa bu, yoshlarimizning kiyinish madaniyatidir. Shunday ekan,
qanday qilib kiyinish madaniyatida yuzaga kelayotgan mazkur holni
bugungi kunning dolzarb mavzusi hisoblamasligimiz kerak. Axir,
kundan-kunga «zamonaviylashib» borayotgan o‘zbek qizlarining kiyinish
madaniyati yo‘qolib bormoqda-ku. Milliy kiyimlarimiz kelinlar sarposini
ko‘paytirishgagina xizmat qilib qolayapti. Afsuslar bo‘lsinki, Yevropa
uslubida kiyinmaslikni ayrim qizlar zamondan orqada qolish deb
hisoblashadi. Lekin bu fikr mutlaqo noto‘g‘ri. Insonning kiyinish uslubi
uning madaniyati qanchalik boy ekanligini yaqqol namoyon etuvchi muhim
omil hisoblanadi. Yevropa modasida urf bo‘lgan oldi-qochdi kiyimlarni
kiyib, o‘zini bugungi kunning zamonaviy qizi deb hisoblovchilar mutlaqo
adashadi va aksincha, ular o‘z ma’naviyatining qanchalik qashshoq
ekanligini mana shu «zamonaviy» kiyimlari orqali namoyon etadilar.
Shu
o‘rinda yana bir haqiqatni ham tan olish kerak. O‘zbek qizlarining
kiyinish madaniyati negizida ota-onalarning ham muhim o‘rni bor. Chunki
qizlarining uydan qanday kiyimda chiqib ketishlarini, avvalo, ularning
ota-onalari ko‘rishadi. Ota-onalar orasida esa, afsuski, qizlarning
kiyinish uslubiga umuman befarq bo‘lganlar ham talaygina topiladi.
Fikrimcha,
eng avvalo, ota-onalar qizlarining kiyinishlarini doimiy nazorat qilib
turishsa, o‘z navbatida qizlarimiz sipo va orasta kiyinsalar, ular
haqida bunday salbiy fikrlar yuzaga kelmaydi. Bu borada, ayniqsa,
o‘quvchi va talaba qizlar ibrat bo‘lishlari lozim, deb o‘ylayman.
Istaymanki, gul chehrali qizlarimiz hech qachon hech qaysi millat
qizidan kam bo‘lmagan holda, go‘zal va betakror, muhimi, haqiqiy o‘zbek
qizlari bo‘lib qolishadi.
|
